Schrödinger’in Kedisi

Erwin Schrödinger’in 1935 yılında Die Naturwissenschaften dergisinde yayımlanan Die gegenwärtige Situation in der Quantenmechanik başlıklı makalesinde yer alan ‘kutu-içindeki-kedi’ düşünce deneyi:

İnsan çok saçma şeyler düşünebilir. Bir çelik oda içine şu saçma cihazla birlikte konulmuş bir kedi, (kedinin bu cihaza dokunması önlenmiş durumda), orada bir Geiger sayacı içinde az miktarda radyoaktif bir madde bulunuyor. O kadar az ki, belki bir saat içinde bir atom parçalanıyor; fakat aynı zamanda, aynı olasılıkla, belki hiçbir parçalanma da olmuyor; eğer bir atom parçalanırsa, sayaç tüpü boşalıyor ve fırlayan bir çekiç küçük bir hidrosiyanik asit tüpünü kırıyor. Şimdi tüm bu sistem bir saat kendi hâline bırakılırsa ve eğer hiçbir atom parçalanmamışsa, kedinin canlı olduğu söylenebilir. İlk atomik parçalanma zehirlenmeye yol açar. Tüm sistemin Ψ-fonksiyonu, içinde eşit miktarlarda karışmış ya da yayılmış durumdaki hem canlı hem ölü kediyi (ifadeyi affedin) belirtir. Bu tipik bir örnek, başlangıçta atomik bir olay için sınırlı olan belirsizlik, makroskobik bir belirsizliğe dönüşmüş olur ve daha sonra doğrudan doğruya bir gözlemle çözülür.

Bahsi geçen makalenin İngilizce tercümesi John D. Trimmer tarafından 1980 yılında Proceedings of the American Philosophical Society‘de yayımlandı.


Kaynak: John Gribbin, Erwin Schrödinger ve Kuantum Devrimi.


Yorum bırakın